Foto 1: Dakleien antraciet/zwart leisteen
Wat zijn dakleien ofwel leisteen dakpannen?
Het ontstaan van dakleien
Dakleien kennen een enorm rijke geschiedenis. Tegen het einde van de middeleeuwen bedacht men een oplossing om daken te bedekken met een hard materiaal dat niet zomaar zou afbranden en ook nog eens waterdicht was. Met kwade bedoelingen een stad af laten branden was niet zo moeilijk. Men Gooide een fakkel in de rieten daken en de rest ging als een lopend vuurtje. De daklei ofwel leisteen dakpan werd bedacht.
Verschillende benamingen dakleien
In de loop der jaren heeft de daklei verschillenden benamingen gekregen. Zo kennen wij deze leistenen dakpannen onder andere als: dakleien, leibedekking, leien, natuurleien of leipannen. In wijze spreken de meeste termen voor zich, maar hieronder leggen we het nog een keer uit.
Wat zijn dakleien?
Leistenen dakpannen “dekt” de lading het beste. Leisteen is een natuursteenstoort die ontstaat uit verschillende laagjes klei dat na duizenden jaren hard wordt door hoge druk. Door deze verschillende harde laagjes laat het materiaal zich erg goed splijten, en kan men er eenvoudig verschillende vormen uit halen. Door het materiaal maar vaak genoeg te splijten ontstaan er dunne platen van natuursteen. Hier maken ze uiteindelijk kleine vierkante of rechthoekige plaatjes van die ze vormen tot leisteen dakpannen.
Door de hardheid van het materiaal is het gesteende waterdicht, brandvast en uitermate geschikt voor bijvoorbeeld dakbedekking. Ondanks de hardheid is het materiaal erg licht van gewicht.
Foto 2: Leisteen natuursteen
Voordelen van een leien dak / leisteen dakpannen
Uitstraling dakleien
Allereerst ziet een leistenen dak er prachtig uit. Niet alleen is een leien dak uniek omdat bijna iedereen voor gewone dakpannen kiest, maar je creëert er ook een enorm romantische uitstraling mee.
De natuurlijke robuuste lei straalt vakmanschap, kwaliteit en net even wat anders uit. Vooral met de zwarte varianten van het product krijgt een woning of ander gebouw een dak met een luxe authentieke uitstraling.
Dakleien zijn duurzaam
Naast uitstraling heeft een leien dak van leistenen dakpannen vele voordelen. Het is vooral een duurzame oplossing. De leien pannen worden stuk voor stuk vastgespijkerd aan het dak waardoor een leien dak enorm goed bestand is tegen stormschade.
Daar waar normale pannen vaak van een dak afwaaien of stuk gaan bij slecht weer, zijn dakleien erg stormvast. Echte natuurleien kunnen ook nog eens tot wel 100 jaar meegaan. De leien zijn namelijk niet poreus waardoor vuil en vocht bijna geen invloed op de dakpannen heeft. Een dak met leibedekking aangelegd door vakmannen, vaak toch wel belangrijk, gaat maar zo een levenslang mee.
De dakleien zijn verder onderhoudsarm en kunnen heel erg goed tegen temperatuurwisselingen. Zeker in Nederland is dit laatste erg belangrijk. Door temperatuurwisselingen kunnen sommige materialen uitzetten en krimpen met alle gevolgen van dien. Zeker voor dakbedekking is dit niet wenselijk.
Lichtgewicht dakpannen
Wanneer men zoekt naar een oplossing voor het bedekken van een dak moet er rekening worden gehouden met gewicht. Een dak mag simpelweg niet zwaar zijn omdat de kans op inzakken dan groter is.
Leisteen dakleien zijn een erg goede keuze voor onder andere het bedekken van een woning, monumentaal pand of ander gebouw vanwege het lichte gewicht. Ook de lichtere constructies zoals tuinhuizen, kapschuren en andere objecten met een klein dak kunnen bedekt worden met leisteen dakpannen. Zeker voor een tuinhuis of een andere lichte constructie zijn gewone dakpannen vaak te zwaar.
Dakleien geschikt voor verschillende vormen
Gewone dakpannen zijn er maar in enkele varianten en hebben vrijwel altijd dezelfde rechthoekige vorm. Niet alleen is er erg weinig keuze als het gaat om gewone dakpannen, maar ook zijn ze niet geschikt om bijzondere vormen mee te creëren.
Een dak met bijvoorbeeld veel ronde vormen erin laat zich eenvoudig bedekken met leien. Dit omdat de leien klein van stuk zijn en dus makkelijker in een vorm te leggen. Maar ook kunnen leien zelf in verschillende vormen en varianten worden gemaakt. Het is maar net hoe het natuursteen bewerkt wordt. Dit hoeft niet per se een rechthoek of een vierkant te zijn.
Nadelen van een leien dak
Hier kunnen we heel kort over zijn. Ze zijn duurder dan de meeste vormen van dekbedekking en dienen te worden geplaatst door specialisten.
De hoge prijs in aanschaf en het aanleggen betaald zich echter terug in de lange levensduur van het materiaal.
Foto 3: Dakleien ook geschikt voor ronde vormen
Verschillende soort dakleien
Tot nu toe hebben we het in dit blog alleen over natuurleien gehad. Dit zijn de authentieke dakleien gemaakt van natuurlijk leisteen. Hedendaags zijn er echter meerdere soorten dakleien verkrijgbaar met ieder hun eigenschappen en voor- en nadelen. Zo kennen we naast de natuurleien twee namaak leien. De kunstlei die van kunststof is gemaakt en de bitumenlei die van bitumen is gemaakt. Hieronder hebben we ze even op een rijtje gezet.
Natuurleien
Natuurleien worden gemaakt van natuursteen. Dit natuursteen ontstaat doordat klei onder hoge druk heel erg hard wordt. Afhankelijk van de herkomst en de kleur van de klei kunnen natuurleien verschillen. We zien ze veel in een rood/oranje kleur, grijs, antraciet of zwart, maar is nog meer te vinden.
Verder is een kenmerk van deze natuurleien dat ze allemaal uniek zijn. Er is er niet één gelijk. Hierdoor zal een dak er niet super strak uitzien. De grillige vormen en kleuren van het leisteen blijven altijd zichtbaar. Dit heeft als het aan ons licht juist een charme. Natuurleien gaan circa 80-100 jaar mee, zijn niet poreus, hebben weinig onderhoud nodig maar zijn wel de duurste van de drie. Zie ook foto 1 en 3.
Foto 4: Natuurleien van natuursteen
Kunstleien
Kunstleien worden gemaakt van kunststof. Ze zijn een stuk goedkoper dan natuurleien omdat ze in grote fabrieken worden gemaakt. Ze hebben hierdoor een minder natuurlijke uitstraling maar zijn wel in allerlei kleuren en vormen te krijgen. Kan de machine het maken? Dan kan een kunstlei er zo uitzien.
Kunstleien gaan in tegenstelling tot natuurleien een stuk minder lang mee. Denk aan zo’n 20 tot 30 jaar. Ook kunstleien kunnen erg goed tegen temperatuurwisselingen. Door het machinaal produceren zijn er bijna geen oneffenheden te vinden op de leien en is iedere lei gelijk. Voor en dak met een strakke uitstraling zijn deze dus erg geschikt. Deze minder authentieke uitstraling is als het aan ons licht misschien wel een nadeel.
Foto 5: Kunstleien
Bitumenleien
In de VS zien we deze variant erg vaak op de huizen liggen. De Amerikanen staan echter niet bekend om het bouwen van kwalitatief hoogwaardige huizen.
In Nederland gebruiken we deze variant alleen veel voor tuinhuizen, blokhutten en andere kleine daken. De bitumen leien zijn erg eenvoudig te leggen. In heel veel varianten te verkrijgen maar gaan vaak niet langer dan 20 jaar mee.
Onze voorkeur gaat toch echt wel uit naar de authentieke natuurleien. Grillige vormen, iedere daklei is uniek, enorm duurzaam, een prachtige natuurlijke maar toch luxe uitstraling en net even wat anders. Wat vind jij?
Deel je leipan foto’s met ons!
Heb jij een te gek dak gemaakt van oude leipannen uit Italie, Spanje of Portugal? We zijn graag jouw foto's, deel deze met Yzina.
Mis nooit meer tegelnieuws
Ben jij gek op tegels of werk je met tegels? Volg voor meer blogposts, inspiratie, verhalen en foto’s onze Instagram pagina en Pinterest pagina. Tevens kan je mij, Gerjan Zijl, oprichter van tegelgroothandel en blogger bij Yzina, volgen op Linkedin.